Optisch sorteren is andere manier van denken en werken

Aardappelen oogsten

De komst van een lijn voor optisch sorteren is voor maatschap Vogels in het Friese Firdgum veel meer gebleken dan een investering in kwaliteit en capaciteit. Dankzij de maatwerkoplossing van Bijlsma Hercules, met twee optische SmartGrader-sorteerders van GeJo Grading, is het akkerbouwbedrijf vooral een stuk flexibeler geworden. “Een optische sorteerder hoeft geen eten en drinkt geen koffie, dus kan ik de tijd van het onbemand draaien anders benutten. Bedrijfsmatig, maar ook privé geeft dit veel rust en ruimte.”

Aardappelen sorteren dankzij maatwerk van Bijlsma Hercules en GeJo Grading
De lijn van Bijlsma Hercules sorteert de aardappelen in bunkers. Het hart is de Smart Grader 808 van GeJo Grading met twee units voorzien van camera’s die, afhankelijk van de grootte, 35 tot 40 foto’s van iedere individuele knol maakt. De aardappelen gaan vervolgens op basis van de instellingen via acht rollenbanen, afvoerbanden en verdeelbanden naar de juiste bunker.

Gemiddeld wordt een ton per rollenbaan per uur gesorteerd op basis van de ingestelde maat, grond of afwijking. Dit biedt mogelijkheden voor afzet in bepaalde maten.

Wens voor optisch sorteren
Het akkerbouwbedrijf omvat driehonderd hectare, waarvan binnen het bouwplan honderd hectare pootgoed en tien hectare consumptieaardappelen is. Met een opslagcapaciteit van zesduizend ton kan de Friese maatschap verschillende markten bedienen.

Leo Vogels is enorm blij met de nieuwe lijn. “Toen we de nieuwe schuur bouwden hadden we nog een oude sorteerder van 28 jaar draaien. De plannen voor vervanging en de wens voor optisch sorteren hadden we al langer. Dat heeft vooral met capaciteit te maken. Als akkerbouwer ervaren wij dat de pieken in het werk enorm worden. We moeten veel in korte tijd doen. Het is een algemene tendens in de akkerbouw. Dat resulteert er bijvoorbeeld ook in dat er begin december nog best veel aardappelen in de grond zaten bij onze collega’s. Het geeft aan dat wij met z’n allen de grenzen op zoeken. Wij wilden van die pieken af. Dus gingen we nadenken hoe we op een makkelijke manier meer capaciteit kunnen draaien in de sortering.”

Oplossing van de toekomst

De Smart Grader sorteert en leest tegelijk. In combinatie met de logistieke oplossing van Bijlsma Hercules heeft Leo Vogels naar eigen zeggen de oplossing van de toekomst gevonden. “In 2019/2020 hebben we kunnen proefdraaien met een tweebanige Smart Grader, want optisch sorteren is best een enorme investering. We hebben het immers niet alleen over de units, maar ook de bunkerinstallatie, kistenhandling, inpaklijnen, noem maar op. Het sluit allemaal op elkaar aan. Wij hebben er voor gekozen om daarom ook alles in één keer te doen.”

Productreiniger met ondermaat, loofscheider en borstelmachine

Zelfs Spunta’s sorteert de lijn zonder problemen. Belangrijkste voorwaarde is volgens Vogels dat de aardappelen zo schoon mogelijk zijn. De sorteerlijn is door Bijlsma Hercules voorzien van een productreiniger met voorsortering voor de ondermaat, een loofscheider en een borstelmachine. Vervolgens zijn er twee van de acht uitgangen van de Smart Grader bedoeld om kluiten, stenen en veevoer te scheiden.

De sorteerlijn kan onbemand draaien en biedt de gebruiker veel keuzes en flexibiliteit

Theo Ypma en John Maljaars van Bijlsma Hercules: “Wij hebben gezorgd voor het hele logistieke plaatje om de Smart Graders heen. Deze sorteerders worden gevoed vanuit een voorraadbunker van dertig ton aardappelen. Met de productreiniger, loofscheider en de borstelmachine zorgen we er voor dat het product zo schoon mogelijk bij de camera’s aankomt. Uiteindelijk zit daar de winst, want hoe schoner de aardappel is, hoe beter die te controleren valt. Nadat de aardappelen op maat en kwaliteit zijn gesorteerd worden ze per maat opgeslagen in bunkers en is er de mogelijkheid om ze voor aflevering nog een keer na te lezen. De sorteerlijn kan onbemand draaien en biedt de gebruiker veel keuzes en flexibiliteit. Het is fantastisch om samen met GeJo, dit project te realiseren op een vooruitstrevend bedrijf als maatschap Vogels. Het is een compleet plaatje en daarmee ook echt een referentieproject voor ons. Hier staat gewoon de oplossing van de toekomst.”

Meer ruimte en rust dankzij optisch sorteren

Het belangrijkste voordeel van de uitgebreide optische sorteerlijn zit in de arbeid, waarbij de winst niet alleen in de leeskamer zit. “Natuurlijk wordt een camera niet moe en behoud je de nauwkeurigheid ook nadat er al duizenden aardappelen bekeken zijn. Arbeidskrachten zijn gewoon moeilijk te vinden, helemaal gemotiveerde jonge mensen, die in de leeskamer willen gaan zitten.”

“Maar je moet verder kijken dan puur het bedrijfsmatige deel. De winst van deze investering zit in mijn ogen namelijk niet zo zeer in het arbeidsvraagstuk. De optische sortering zorgt voor ontzettend veel ruimte. Vooral op privévlak geeft deze manier van werken rust. Natuurlijk is het een hele investering en hopelijk levert het systeem meer op, dan dat het kost, maar hoe zet je de extra tijd die ik krijg voor mijn gezin op waarde?” Volgens Leo Vogels is de inzet van optisch sorteren vooral een andere manier van denken en werken. “Het geeft enorm veel rust. Als de lijn eenmaal draait, dan kun je de focus op andere dingen gaan leggen.”

Van niets, iets maken

Gemiddeld sorteert Maatschap Vogels zo’n vier- tot vijfduizend ton, afhankelijk van het seizoen. “De bovenmaat draaien wij gelijk af.” Daarmee belicht Leo Vogels een bijzonder punt, waarmee hij op termijn een nieuwe markt wil bedienen. “De sorteerlijn zorgt er voor dat je van niets, iets kunt maken. Het verschaft inzicht in maat die je kan krijgen per partij, waarna je beter weet wat je aan kunt bieden. Dat is interessant.”

Vogels is een prachtig voorbeeld waarbij niks aan het toeval over gelaten is

Wouter Blok van GeJo Grading: “Maatschap Vogels is voor ons een ideale sparringpartner gebleken. Samen met Bijlsma Hercules staat hier een unieke oplossing, die telers moet inspireren. Vanuit technisch oogpunt zit een goede oplossing in de eenvoud, dat is hier gelukt mede doordat maat en kwaliteit in één werkgang verwerkt wordt. Met acht uitgangen kunnen er meerdere sorteringen in één werkgang na wens gemaakt worden. Door de grote capaciteit is er ook flexibiliteit en het optische oog zorgt voor de Nauwkeurigheid. Optisch sorteren is in mijn ogen niet alleen voor grote akkerbouwbedrijven, maar ook voor de kleinere een kans om onderscheidend te zijn in de levering van kwaliteit en continuïteit. Bij kleinere bedrijven is de beschikbaarheid van personeel vaak nog kritischer. Door samen te werken met partijen die gespecialiseerd zijn in kist en product handling zoals Bijlsma Hercules kunnen wij het uiterste uit ons product halen. Vogels is hierbij een prachtig voorbeeld waarbij niks aan het toeval over gelaten is.”

Maatwerk van Bijlsma Hercules

In de voorbereiding is er niets aan het toeval overgelaten. Samen met Bijlsma Hercules is er voor Maatschap Vogels het ideale plaatje neergezet. Een stuk maatwerk waarbij alles rondom de optische sorteerder is getekend: de logistieke lijnen, de bunkers en de leeskamer voor de nacontrole. De lijn past precies bij de gewenste situatie.

Uiteindelijk is de tekening, samen met Leo Vogels, toch nog wel zo’n acht keer gewijzigd. “Maar dan staat er ook iets waar we echt heel tevreden over zijn. Uiteindelijk moet je een visie hebben. Waar wil je op de langere termijn naar toe. Dan valt een investering mee.”

Tekst: Martin de Vries • Beeld: Wim Hoogterp

Link naar originele artikel:

https://www.akkerbouwbedrijf.nl/oogst-en-bewaring/aardappelen-oogsten/optisch-sorteren-is-andere-manier-van-denken-en-werken-992450